در این مقاله به بررسی بهترین لوله کشی ساختمان و تاسیسات حرارتی-برودتی و آبرسانی مورد استفاده که در ساختمان های مدرن مورد استفاده قرار میگیرند, میپردازیم. تاسیسات ساختمان را میتوان مهمترین قسمت بنا بعد از سازه ساختمان, و با توجه به امکاناتی که میتواند در کیفیت آسایش و رفاه کاربران در دسترس قرار میدهد, میشود از لوله کشی ساختمان به عنوان یکی از فاکتورهای اصلی ساخت یک ساختمان نام برد.
با توجه به تنوع و وجود شاخه های مختلف در حرارتی-برودتی قابل اجرا, این روزها تفاوتهای اجرایی بسیار زیادی در انواع لوله کشی ساختمان وجود داشته و البته با توجه به تکنولوژی های نوینی که در زمینه تاسیسات ساختمان طراحی واجرا شده , شیوه های متفاوتی از لحاظ عملیات اجرایی و خدمات لوله کشی ساختمان وجود دارد.
طراحی و راه اندازی دستگاه های گرمایشی سرمایشی و لوله کشی های متفاوت در عین تاثیر در نواع اجرا و در مخارج لوله کشی ساختمان موثر بوده و برای تعیین بهترین و اقتصادی ترین طرح به بررسی و تخمین تقریبی هزینه به نتیجه گیری نهایی و سپس اقدام به طراحی و اجرای تاسیسات لوله کشی ساختمان نمود. یکی از شرکتهای به نام و با سابقه در طراحی و اجرای تاسیسات لوله کشی ساختمان تاسیسات خدمات لوله کشی تهران پایپر بوده که با در چندین مرکز در استان تهران اقدام به ارایه کلیه خدمات تاسیساتی لوله کشی تخصصی میدهد.
از نقطه نظر عملیاتی لوله کشی ساختمان شامل لوله کشی آب و فاضلاب در کنار لوله کشی گاز ساختمان به روش هایی مانند لوله کشی روکار, لوله کشی زیرکار, لوله کشی با کلکتور, لوله کشی رایزری, لوله کشی زیرسقفی , لوله کشی گرمایش از کف, لوله کشی رادیاتور پره ای و پنلی, لوله کشی فن کویل, لوله کشی 2 لوله ای و 4 لوله ای, لوله کشی داکت بخش بندی میشود, که هریک از موارد مذکور استفاده های ویژه ای دارند.
در کنار امور تخصصی لوله کشی ساختمان, آشنایی با اصول اجرایی و دلایل فنی و علمی کار میتواند یک مجری تاسیسات را بیش از پیش حرفه ای کند, چرا که یک تاسیسات کار و لوله کش برای ارایه بهترین کار لوله کشی ساختمان بایستی به آگاهی های نسبی در زمینه ساخت و بازسازی ساختمان, عایق کاری و بازسازی سرویس بهداشتی نیز دست پیدا کند.
انواع لوله کشی ساختمان
انتخاب تاسیسات گرمایشی-سرمایشی ساختمان مختلف احتمالا, لوله کشی های متفاوتی در یک ساختمان به دنبال داشته باشند, اما لوله کشی آب و فاضلاب از جمله تاسیساتی هستند که وجود آنها در هر ساختمانی الزامی است. در ادامه به انواع لوله کشی های متقاوت و رایج و ذکر لوله اتصالات قابل استفاده در ساختمانهای مسکونی میپردازیم.
1- لوله کشی آب سرد و گرم : لوله اتصالات تک لایه پلاستیکی, لوله اتصالات 5 لایه پکس , لوله تک لایه پکس, لوله سه لایه فویلدار, لوله پلی اتیلن آبرسانی, لوله کشی گالوانیزه از انواع لوله های مورد استفاده در لوله کشی آب سرد و گرم ساختمان هستند که البته 2 مورد اول در ایران ما بیشتر رایج هستند. لوله های پلی اتیلن نیز معمولا برای آبرسانی, لوله کشی کشاورزی صنعتی و باغ , لوله کشی آبیاری قطره ای و لوله کشی چاه کاربرد دارند.
2- لوله کشی فاضلاب ساختمان : لوله اتصالات PVC پلیکا , لوله کشی پوش فیت, لوله پلی اتیلن فاضلابی, لوله چدنی از لوله های مورد استفاده در فاضلاب کشی ساختمان میباشند که در این بخش, لوله پلیکا و پوش فیت رایجتر میباشند.
3- لوله کشی گرمایشی : لوله تک لایه PPR , لوله پنج لایه PEX, لوله فویل دار کامپوزیت, لوله تک لایه PEX و لوله های فولادی جوشی از لوله های مورد استفاده در لوله شکی گرمایشی رادیاتوری و پکیج هستند, که درست شبیه لوله کشی آب 2 مورد اول بیشتر رایج بوده و خدمات لوله کشی تهران پایپر لوله کشی پنج لایه نیوپایپ را برای اجرا بهترین میداند. تا 25 سال قبل لوله های شوفاژی فلزی برای این نوع لوله کشی ساختمان به کار میرفت که به دلیل هزینه اجرا و تعمیرات مناسبتر و ارزانتر لوله های پلیمری طرفداران بیشتری دارد.
4- لوله کشی گرمایش از کف : برای اجرای سیستم گرمایش از کف ساختمان میتوان از لوله اتصالات پنج لایه PEX یا تک لایه آن استفاده نمود.
5- لوله کشی گاز : در لوله کشی گاز توکار ساختمان ملزم به استفاده از لوله های مانیسمان بدون درز و اتصالات مانیسمان بوده و در لوله کشی گاز روکار از لوله اتصالات بدون درز یا درزدار استاندارد فولادی جوشی میتوان استفاده نمود.
6- لوله کشی کولر گازی : در لوله کشی سرمایش اسپلیت, لوله های مسی یا در برخی موارد لوله های فولادی استفاده میشوند.
7- لوله کشی شوفاژخانه : لوله کشی موتورخانه ساختمان به علت دمای کاری بالا دست کم تا کلکتور بایستی حتما لوله های فولادی ضخیم به کار برده شود و بعد از آن با کاهش درجه حرارت سیال میتوان از لوله های تک لایه و پنج لایه استفاده کرد.
8-لوله کشی هواکشی : لوله کشی هواکش به منظور هدایت بوی بد و گازهای موجود در سرویس بهداشتی , پخت و پز و لوازم گازسوز انجام میشود, و اکثرا با لوله های پلیکا هواکشی یا لوله های ورقه فلزی حلبی به صورت عمودی نصب میشوند, که خروجی هر قسمت به آن وصل میشود.
سیستم های تاسیسات گرمایشی سرمایشی ساختمان
از تجهیزات مورد نیاز یک ساختمان برای ایجاد محیطی مناسب برای زندگی در زمینه تاسیساتی لوله کشی میتوان به انتخاب سیستم گرمایشی سرمایشی ساختمان اشاره کرد. از گزینه های قابل انتخاب, میتوان به نصب و راه اندازی شوفاژخانه مرکزی , نصب و راه اندازی پکیج دیواری , زمینی و چگالشی و آبگرمگن ,نصب کولر آبی , گازی و داکت اسپلیت , استفاده از چیلر, ایرکاندیشن, نصب پمپ آب ساختمان و مخزن تحت فشار, نصب بوستر پمپ و منبع ذخیره آب , نصب شیرالات بهداشتی ساختمان , راه اندازی سیستم گرمایش از کف, لوله کشی آبیاری قطره ای, تاسیسات لوله کشی آتش نشانی و اعلان حریق و نصب انواع شیر فلکه و سختی گیر و تجهیزات جانبی تاسیسات ساختمان اشاره کرد.
دستمزد لوله کشی ساختمان
قیمت لوله کشی ساختمان با 2 روش براورد و توافق میشود و همواره نرخ شناوری دارد. در روش نخست مجری با ارایه قیمت متری یا کلی و ذکر جزییات مانند نصب لوازم و شیرالات با کارفرما توافق میکند .
در یک نوع دیگر خیلی مرسوم نیست , هزینه لوله کشی با لوازم لوله اتصالات و دیگر لوازم بین طرفین توافق میشود . این شیوه در تعیین قیمت لوله کشی گاز ساختمانهای نوساز رایج بوده و حتی در حال حاضر بخاطر نوسانات قیمت اجناس و نامعین بودن تعداد و نوع اتصالات مصرف شده , نمیتوان قیمت دقیقی و منصفانه ای برای این نوع لوله کشی در نظر گرفت .
برای براورد صحیح و دقیق هزینه و مخارج لوله کشی ساختمان بایستی با استعلام قیمت لوله و لوازم لوله کشی طبق یک صورت حدودی و دستمزد لوله کشی به مبلغ نهایی رسید .
بخاطر همین در اغلب قراردادهای لوله کشی با 2 روش بر مبنای تعرفه و دستمزد لوله کشی محاسبه میشود . همین قیمتهای لوله کشی نیز بخاطر تورم و افزایش سالانه دستمزدها هرساله دستخوش تغییرات است.